©2008, 2009 Alle rechten voorbehouden
Stadswandelingen & Geschiedenis
InZicht
berlijn (d)
De Berlijnse muur van 1961 tot 1989.
In mei 1945 gaf Duitsland zich over en bezetten de vier geallieerden VS, Engeland, Frankrijk en de USSR Duitsland. Het land en de hoofdstad Berlijn werden opgedeeld in vier bezettings zones. In 1949 kwam het tot een definitieve breuk. Er ontstonden twee Duitslanden en twee Berlijns. De oostelijke USSR bezettingszone werd de Deutsche Demokratische Republiek (DDR) en de westelijke zone werd de Bundes Republiek Deutschaland (BRD).
Langzaam maar zeker ontstond een groot welvaarts verschil tussen West en Oost Duitsland. Dat leidde ertoe dat veel Oost Duitsers naar het Westen vluchtten, waar ze een warm onthaal kregen. Met name Berlijn was een geliefde vluchtroute omdat beide delen zo innig met elkaar verbonden waren. Ook kochten veel West Berlijners goedkope waren in Oost Berlijn. De vlucht naar het Westen en de koopkracht van het Westen zorgde ervoor dat de DDR in 1961 zo goed als failliet was.
De partijleiding zag geen andere mogelijkheid meer dan de DDR en Oost Berlijn rigoureus af te sluiten van het Westen. Op 13 augustus 1961 was het zover. Overal langs de zonegrens begonnen Oost Duitse Volkspolizei rollen prikkeldraad uit te rollen. Hartverscheurende taferelen deden zich voor. De grensbewakers kregen van hogerhand een schietbevel: schiet iedereen neer die probeert te vluchten.
In de jaren na 1961 werd de grensafsluiting steeds verder geperfectioneerd. In Berlijn waren twee muren. Eén aan de oostelijke zijde, de binnenmuur. En een muur aan de westelijke zijde, de buitenmuur. Daar tussenin lag de zwaar bewaakte todesstreifen (“zone des doods”).
Na 1985 kwam er in de DDR steeds meer verzet tegen het regime. Met name na de opkomst van Gorbatsjov in de USSR was er geen houden meer aan. Nog in oktober 1989 vierde de DDR op de bekende pompeuze wijze het 40 jarig bestaan van de Republiek. Maar op 9 november 1989 maakte de partijleiding volkomen onverwacht bekend dat de grens per direct voor iedereen open ging. En dat was het begin van het einde voor de DDR. Binnen een jaar werden de beide Duitslanden weer verenigd en werd Berlijn de hoofdstad van het land.
De serie van 6 video’s is een complete documentaire over het ontstaan en de val van de Berlijnse muur en een verkenning wat er na twintig jaar, in augustus 2009, nog te vinden is aan sporen van die muur.
